Trang Chính
BÀI 8: CÔNG TÁC PHÒNG KHÔNG NHÂN DÂN
I. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG TÁC PHÒNG KHÔNG NHÂN DÂN
1.1. Khái niệm chung về phòng không nhân dân
GV: Giới thiệu hình ảnh, qua phim tư liệu về không quân của địch đánh phá miền Bắc ( 1964 – 1972 ).
GV: Phòng không nhân dân là gì ?
Là tổng hợp các biện pháp và hoạt động của quần chúng nhân dân nhằm đối phó với các cuộc tiến công hoả lực bằng đường không của địch.
GV giải thích :
- Được tổ chức chuẩn bị chu đáo, luyện tập diễn tập thuần thục trong thời bình, sẵn sàng chuẩn bị đối phó với chiến tranh có thể bất ngờ xảy ra.
- Coi các hoạt động sơ tán, phòng tránh khắc phục hậu quả là chính.
- Đồng thời phát động toàn dân bắn máy bay địch, bắt giặc lái.
- Nhằm mục đích bảo đảm an toàn cho nhân dân, bảo đảm lực lượng chiến đấu, bảo vệ các mục tiêu quan trọng, giảm thiệt hại, giữ vững sản xuất đời sống, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
1.2. Sự hình thành và phát triển của công tác phòng không nhân dân
GV : Cho HS xem phim tư liệu
GV : Theo em thì Công tác phòng không nhân dân ở Việt Nam được hình thành trong thời kỳ nào ?
Công tác phòng không nhân dân ở Việt Nam hình thành trong thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ (1964 – 1972).
- Nhận rõ âm mưu của địch, ta đã tổ chức vận dụng kết hợp cả 2 hình thức:
+ Chủ động sơ tán, phòng tránh.
+ Kiên quyết đánh trả tiêu diệt địch.
GV: Giải thích thêm:
- Ngày 20/5/1963 Bộ Chính trị ra chỉ thị đầu tiên về công tác phòng không.
- Ngày 25/7/1963 Chính phủ ra Nghị định số 112/CP về việc tổ chức công tác phòng không.
- Tháng 01/1964 Bộ Tổng tham mưu QĐND tổ chức hội nghị phòng không miền Bắc lần thứ nhất.
- Ngày 23/12/1964 Chính phủ thành lập Uỷ ban phòng không nhân dân Trung ương.
* Yêu cầu, nhiệm vụ công tác Phòng không nhân dân trong thời kỳ mới
GV: Giải thích cho HS hiểu về yêu cầu của công tác phòng không nhân dân.
- Chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc (nếu xảy ra) sẽ là cuộc chiến tranh xảy ra với vũ khí công nghệ cao.
- Mức độ khốc liệt, tàn phá lớn.
- Chuyển tiếp từ thời bình sang thời chiến nhanh.
- Công tác phòng không là một nội dung quan trọng trong xây dựng nền quốc phòng, là một bộ phận của thế trận chiến tranh nhân dân trên mặt trận đất đối không, nhằm thực hiện phòng tránh, đánh trả.
II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC PHÒNG KHÔNG NHÂN DÂN TRONG TÌNH HÌNH MỚI
1. Xu hướng phát triển của tiến công hoả lực
a. Phát triển về vũ khí trang bị:
Cho HS xem ảnh vũ khí và phương tiện chiến tranh hiện đại.
GV: Giải thích và phân tích cho HS nắm xu hướng phát triển của vũ khí trang bi.
- Đa năng, tầm xa, tác chiến điển tử mạnh.
- Tàng hình, hệ thống điều khiển hiện đại.
- Độ chính xác cao, sức công phá mạnh.
b. Phát triển về lực lượng:
GV phân tích, chứng minh cho học sinh thấy sự phát triển về lực lượng.
- Tinh gọn, đa năng, cơ động, hiệu quả.
- Tính tổng thể cao.
- Cơ cấu hợp lý, cân đối.
- Có khả năng độc lập tổ chức thực hiện nhiệm vụ.
c. Phát triển về nghệ thuật tác chiến:
GV phân tích, chứng minh cho học sinh thấy sự phát triển về lực lượng. Tiến công hoả lực đường không phát triển mang tính đột phá.
- Là một kiểu chiến tranh mới - chiến tranh bằng tiến công hoả lực từ xa với các nguyên nhân sau:
+ Tiến công hoả lực ngoài phạm vi biên giới, vùng trời, vùng biển của một quốc gia, tránh được thương vong về sinh lực.
+ Tiến công hoả lực không phụ thuộc nhiều vào không gian, thời gian.
+ Tiến công hoả lực không cần đưa quân đi chiếm đất, nhưng áp đặt được mục đích chính trị.
2. Phương thức tiến hành tiến công hoả lực đối với nước ta
GV: Theo các em, khi địch tiến công vào nước ta chúng có thể tiến công bàng những phương thức nào?
GV: Nhận xét, kết luận và phân tích cho học sinh thấy tại sao địch lại tiế hành bằng những phương thức đó.
a. Tiến công từ xa “phi tiếp xúc”.
b. Đánh đêm bay thấp, sử dụng phương tiện tàng hình, tác chiến điện tử mạnh, đánh từng đợt lớn kết hợp đánh nhỏ lẻ liên tục ngày đêm.
c. Sử dụng vũ khí chính xác công nghệ cao đánh vào các mục tiêu trọng yếu
- Chia đợt và các mục tiêu đánh:
+ Đợt 1 đánh các lực lượng phòng không,
+ Đợt 2 đánh các mục tiêu trọng yếu, cơ quan đầu não.
+ Đợt 3 đánh vào các mục tiêu quân sự
- Thủ đoạn hoạt động:
+ Tổ chức trinh sát nắm chắc các mục tiêu định tiến công và tình hình để tạo bất ngờ.
+ Sử dụng tổng hợp các loại phương tiện trang bị,
+ Sử dụng hệ thống chỉ huy, tình báo, thông tin hiên đại.
+ Kết hợp tiến công hoả lực với các hoạt động bạo loạn lật đổ, tình báo, ngoại giao, kinh tế...
2.3. Đặc điểm, yêu cầu công tác phòng không nhân dân
a. Đặc điểm:
GV cho HS đọc SGK.
GV: Phân tích cho HS thấy rõ đặc điểm của công tác phòng không nhân dân trong tình hình hiện nay. GV lấy dẫn chứng ở cuộc chiến tranh Irắc, chiến tranh Nam Tư thông qua các chương trình thời sự.
- Địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, có ưu thế vượt trội về phương tiện trang bị.
- Phải đối phó với địch trên không, địch mặt đất, mặt nước và bọn phản động gây bạo loạn, gây cháy nổ, phá hoại.
- Trong tình hình đổi mới của đất nước, cần lưu ý:
+ Gắn nhiệm vụ phòng không với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ.
+ Tổ chức phòng tránh hệ thống mục tiêu cần phải đa dạng, phù hợp.
- Phải có sự phối hợp hiệp đồng chặt chẽ của các lực lượng.
b. Yêu cầu công tác phòng không nhân dân:
GV cho HS đọc SGK.
GV giải thích cho HS hiểu tại sao phải đặc ra những yêu cầu của công tác phòng không nhân dân như vậy.
- Phải kết hợp chặt chẽ theo phương châm:“Toàn dân - toàn diện - tích cực chủ động - kết hợp giữa thời bình và thời chiến”.
- Kết hợp chặt chẽ giữa phần “phòng” trong nhân dân, với công tác chuyên môn nghiệp vụ của nhà nước để chống tiến công đường không của địch.
- Lấy “phòng” và “tránh” là chính, đồng thời sẵn sàng xử lý mọi tình huống.
- Kết hợp giữa lực lượng chuyên môn và bán chuyên môn của quần chúng, giữa hiện đại và thô sơ, vận dụng kinh nghiệm
- Hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng, giữa các ngành theo kế hoạch chung.
2.4. Nội dung công tác phòng không nhân dân.
a. Tuyên truyền giáo dục về công tác phòng không nhân dân
GV: Tại sao phải tuyên truyền giáo dục công tác phòng không nhân dân.
GV: Nhận xét, kết luận và phân tích cho HS thấy tại sao phải thực hiện nôi dung đó.
b. Tổ chức trinh sát, thông báo, báo động, quan sát nắm được hoạt động đánh phá của địch:
+ Tổ chức các đài quan sát mắt.
+ Tổ chức thu tin tức.
+ Tổ chức mạng thông tin thông báo, báo động.
+ Xác định các qui chế, quyền hạn, thứ tự ưu tiên thông tin, thông báo, báo động.
+ Trang bị khí tài cho các đài quan sát.
c. Tổ chức nguỵ trang, sơ tán, phòng tránh:
* Sơ tán, phân tán:
GV: Làm thế nào để sơ tán, phòng tránh ?
GV: Nhận xét, kết luận.
* Tổ chức phòng tránh:
GV: Tổ chức phòng tránh ta có thể thực hiện những biện pháp nào ?
GV: Nhận xét, kết luận.
+ Cải tạo hệ thống hang động để cất giấu tài sản...
+ Xây dựng các công trình ngầm.
+ Xây dựng hệ thống hầm, hào.
+ Nguỵ trang.
+ Khống chế ánh sáng.
+ Xây dựng công trình bảo vệ.
+ Phòng gian giữ bí mật
d. Tổ chức đánh trả và phục vụ chiến đấu
GV: Mục đích của biện pháp này là để làm gì ? Ai có thể thực hiện biện pháp này ?
+ Đánh tập trung: để bảo vệ các trung tâm chính trị, quân sự, kinh tế quan trọng.
+ Đánh địch rộng khắp: đánh trên đường bay tiếp cận.
e. Tổ chức khắc phục hậu quả.
GV: Khi nào ta nên khắc phục hậu quả ? Ta nên làm lần lượt các công việc nào ?
+ Tổ chức cứu thương:
+ Tổ chức lực lượng cứu sập
+ Tổ chức cứu hoả; cứu hộ trên sông, biển.
+ Tổ chức khôi phục đảm bảo giao thông, thông tin...
+ Tổ chức lực lượng chôn cất nạn nhân, làm sạch môi trường, ổn định đời sống.
2.5. Tổ chức chỉ đạo công tác phòng không nhân dân ở các cấp.
GV giải thích cho HS nắm những công việc đang được triển khai hiện nay của Nhà nước ta để chỉ đạo và thực hiện công tác phòng không nhân dân ở đia phương.
Để thực hiện công tác phòng không nhân dân được hiệu quả, ngày 06/01/2003 Thủ tướng chính phủ đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo công tác phòng không nhân dân Trung ương và Ban chỉ đạo công tác phòng không nhân dân địa phương
I. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG TÁC PHÒNG KHÔNG NHÂN DÂN
1.1. Khái niệm chung về phòng không nhân dân
GV: Giới thiệu hình ảnh, qua phim tư liệu về không quân của địch đánh phá miền Bắc ( 1964 – 1972 ).
GV: Phòng không nhân dân là gì ?
Là tổng hợp các biện pháp và hoạt động của quần chúng nhân dân nhằm đối phó với các cuộc tiến công hoả lực bằng đường không của địch.
GV giải thích :
- Được tổ chức chuẩn bị chu đáo, luyện tập diễn tập thuần thục trong thời bình, sẵn sàng chuẩn bị đối phó với chiến tranh có thể bất ngờ xảy ra.
- Coi các hoạt động sơ tán, phòng tránh khắc phục hậu quả là chính.
- Đồng thời phát động toàn dân bắn máy bay địch, bắt giặc lái.
- Nhằm mục đích bảo đảm an toàn cho nhân dân, bảo đảm lực lượng chiến đấu, bảo vệ các mục tiêu quan trọng, giảm thiệt hại, giữ vững sản xuất đời sống, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
1.2. Sự hình thành và phát triển của công tác phòng không nhân dân
GV : Cho HS xem phim tư liệu
GV : Theo em thì Công tác phòng không nhân dân ở Việt Nam được hình thành trong thời kỳ nào ?
Công tác phòng không nhân dân ở Việt Nam hình thành trong thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ (1964 – 1972).
- Nhận rõ âm mưu của địch, ta đã tổ chức vận dụng kết hợp cả 2 hình thức:
+ Chủ động sơ tán, phòng tránh.
+ Kiên quyết đánh trả tiêu diệt địch.
GV: Giải thích thêm:
- Ngày 20/5/1963 Bộ Chính trị ra chỉ thị đầu tiên về công tác phòng không.
- Ngày 25/7/1963 Chính phủ ra Nghị định số 112/CP về việc tổ chức công tác phòng không.
- Tháng 01/1964 Bộ Tổng tham mưu QĐND tổ chức hội nghị phòng không miền Bắc lần thứ nhất.
- Ngày 23/12/1964 Chính phủ thành lập Uỷ ban phòng không nhân dân Trung ương.
* Yêu cầu, nhiệm vụ công tác Phòng không nhân dân trong thời kỳ mới
GV: Giải thích cho HS hiểu về yêu cầu của công tác phòng không nhân dân.
- Chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc (nếu xảy ra) sẽ là cuộc chiến tranh xảy ra với vũ khí công nghệ cao.
- Mức độ khốc liệt, tàn phá lớn.
- Chuyển tiếp từ thời bình sang thời chiến nhanh.
- Công tác phòng không là một nội dung quan trọng trong xây dựng nền quốc phòng, là một bộ phận của thế trận chiến tranh nhân dân trên mặt trận đất đối không, nhằm thực hiện phòng tránh, đánh trả.
II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC PHÒNG KHÔNG NHÂN DÂN TRONG TÌNH HÌNH MỚI
1. Xu hướng phát triển của tiến công hoả lực
a. Phát triển về vũ khí trang bị:
Cho HS xem ảnh vũ khí và phương tiện chiến tranh hiện đại.
GV: Giải thích và phân tích cho HS nắm xu hướng phát triển của vũ khí trang bi.
- Đa năng, tầm xa, tác chiến điển tử mạnh.
- Tàng hình, hệ thống điều khiển hiện đại.
- Độ chính xác cao, sức công phá mạnh.
b. Phát triển về lực lượng:
GV phân tích, chứng minh cho học sinh thấy sự phát triển về lực lượng.
- Tinh gọn, đa năng, cơ động, hiệu quả.
- Tính tổng thể cao.
- Cơ cấu hợp lý, cân đối.
- Có khả năng độc lập tổ chức thực hiện nhiệm vụ.
c. Phát triển về nghệ thuật tác chiến:
GV phân tích, chứng minh cho học sinh thấy sự phát triển về lực lượng. Tiến công hoả lực đường không phát triển mang tính đột phá.
- Là một kiểu chiến tranh mới - chiến tranh bằng tiến công hoả lực từ xa với các nguyên nhân sau:
+ Tiến công hoả lực ngoài phạm vi biên giới, vùng trời, vùng biển của một quốc gia, tránh được thương vong về sinh lực.
+ Tiến công hoả lực không phụ thuộc nhiều vào không gian, thời gian.
+ Tiến công hoả lực không cần đưa quân đi chiếm đất, nhưng áp đặt được mục đích chính trị.
2. Phương thức tiến hành tiến công hoả lực đối với nước ta
GV: Theo các em, khi địch tiến công vào nước ta chúng có thể tiến công bàng những phương thức nào?
GV: Nhận xét, kết luận và phân tích cho học sinh thấy tại sao địch lại tiế hành bằng những phương thức đó.
a. Tiến công từ xa “phi tiếp xúc”.
b. Đánh đêm bay thấp, sử dụng phương tiện tàng hình, tác chiến điện tử mạnh, đánh từng đợt lớn kết hợp đánh nhỏ lẻ liên tục ngày đêm.
c. Sử dụng vũ khí chính xác công nghệ cao đánh vào các mục tiêu trọng yếu
- Chia đợt và các mục tiêu đánh:
+ Đợt 1 đánh các lực lượng phòng không,
+ Đợt 2 đánh các mục tiêu trọng yếu, cơ quan đầu não.
+ Đợt 3 đánh vào các mục tiêu quân sự
- Thủ đoạn hoạt động:
+ Tổ chức trinh sát nắm chắc các mục tiêu định tiến công và tình hình để tạo bất ngờ.
+ Sử dụng tổng hợp các loại phương tiện trang bị,
+ Sử dụng hệ thống chỉ huy, tình báo, thông tin hiên đại.
+ Kết hợp tiến công hoả lực với các hoạt động bạo loạn lật đổ, tình báo, ngoại giao, kinh tế...
2.3. Đặc điểm, yêu cầu công tác phòng không nhân dân
a. Đặc điểm:
GV cho HS đọc SGK.
GV: Phân tích cho HS thấy rõ đặc điểm của công tác phòng không nhân dân trong tình hình hiện nay. GV lấy dẫn chứng ở cuộc chiến tranh Irắc, chiến tranh Nam Tư thông qua các chương trình thời sự.
- Địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, có ưu thế vượt trội về phương tiện trang bị.
- Phải đối phó với địch trên không, địch mặt đất, mặt nước và bọn phản động gây bạo loạn, gây cháy nổ, phá hoại.
- Trong tình hình đổi mới của đất nước, cần lưu ý:
+ Gắn nhiệm vụ phòng không với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ.
+ Tổ chức phòng tránh hệ thống mục tiêu cần phải đa dạng, phù hợp.
- Phải có sự phối hợp hiệp đồng chặt chẽ của các lực lượng.
b. Yêu cầu công tác phòng không nhân dân:
GV cho HS đọc SGK.
GV giải thích cho HS hiểu tại sao phải đặc ra những yêu cầu của công tác phòng không nhân dân như vậy.
- Phải kết hợp chặt chẽ theo phương châm:“Toàn dân - toàn diện - tích cực chủ động - kết hợp giữa thời bình và thời chiến”.
- Kết hợp chặt chẽ giữa phần “phòng” trong nhân dân, với công tác chuyên môn nghiệp vụ của nhà nước để chống tiến công đường không của địch.
- Lấy “phòng” và “tránh” là chính, đồng thời sẵn sàng xử lý mọi tình huống.
- Kết hợp giữa lực lượng chuyên môn và bán chuyên môn của quần chúng, giữa hiện đại và thô sơ, vận dụng kinh nghiệm
- Hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng, giữa các ngành theo kế hoạch chung.
2.4. Nội dung công tác phòng không nhân dân.
a. Tuyên truyền giáo dục về công tác phòng không nhân dân
GV: Tại sao phải tuyên truyền giáo dục công tác phòng không nhân dân.
GV: Nhận xét, kết luận và phân tích cho HS thấy tại sao phải thực hiện nôi dung đó.
b. Tổ chức trinh sát, thông báo, báo động, quan sát nắm được hoạt động đánh phá của địch:
+ Tổ chức các đài quan sát mắt.
+ Tổ chức thu tin tức.
+ Tổ chức mạng thông tin thông báo, báo động.
+ Xác định các qui chế, quyền hạn, thứ tự ưu tiên thông tin, thông báo, báo động.
+ Trang bị khí tài cho các đài quan sát.
c. Tổ chức nguỵ trang, sơ tán, phòng tránh:
* Sơ tán, phân tán:
GV: Làm thế nào để sơ tán, phòng tránh ?
GV: Nhận xét, kết luận.
* Tổ chức phòng tránh:
GV: Tổ chức phòng tránh ta có thể thực hiện những biện pháp nào ?
GV: Nhận xét, kết luận.
+ Cải tạo hệ thống hang động để cất giấu tài sản...
+ Xây dựng các công trình ngầm.
+ Xây dựng hệ thống hầm, hào.
+ Nguỵ trang.
+ Khống chế ánh sáng.
+ Xây dựng công trình bảo vệ.
+ Phòng gian giữ bí mật
d. Tổ chức đánh trả và phục vụ chiến đấu
GV: Mục đích của biện pháp này là để làm gì ? Ai có thể thực hiện biện pháp này ?
+ Đánh tập trung: để bảo vệ các trung tâm chính trị, quân sự, kinh tế quan trọng.
+ Đánh địch rộng khắp: đánh trên đường bay tiếp cận.
e. Tổ chức khắc phục hậu quả.
GV: Khi nào ta nên khắc phục hậu quả ? Ta nên làm lần lượt các công việc nào ?
+ Tổ chức cứu thương:
+ Tổ chức lực lượng cứu sập
+ Tổ chức cứu hoả; cứu hộ trên sông, biển.
+ Tổ chức khôi phục đảm bảo giao thông, thông tin...
+ Tổ chức lực lượng chôn cất nạn nhân, làm sạch môi trường, ổn định đời sống.
2.5. Tổ chức chỉ đạo công tác phòng không nhân dân ở các cấp.
GV giải thích cho HS nắm những công việc đang được triển khai hiện nay của Nhà nước ta để chỉ đạo và thực hiện công tác phòng không nhân dân ở đia phương.
Để thực hiện công tác phòng không nhân dân được hiệu quả, ngày 06/01/2003 Thủ tướng chính phủ đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo công tác phòng không nhân dân Trung ương và Ban chỉ đạo công tác phòng không nhân dân địa phương
